کتیبه تاج‌گذاری اردشیر دوم

نقش برجسته تاج‌گذاری اردشیر دوم در طاق بستان تصاویر زیبایی از به سلطنت رسیدن و تاج‌گذاری نهمین پادشاه سلسله ساسانی را به تصویر می‌کشد. در این تصویر اردشیر دوم به‌صورت ایستاده حکاکی شده که دست چپ خود را روی قبضه‌ شمشیر خود قرار داده و با دست راست حلقه روبان‌داری را از اهورا مزدا دریافت می‌کند. چهره‌ی وی به‌شکل سه ربع و با بدنی به‌صورت تمام رخ و در وسط تصویر، مشاهده می‌شود. شاه از چشمانی درشت، ابروهایی برجسته و پرپشت، ریشی فر (مجعد) و موهایی پر و انبوه که تا شانه‌ها نیز ادامه داشته، برخوردار بوده است و به‌خوبی می‌توان در این تصویر، آن‌ها را تشخیص داد. در این نقش برجسته می‌توانید جزییات زیبایی را نیز مشاهده کنید. گوشواره را می‌توانید به‌صورت دایره شکل ببینید که گوی کوچکی به آن آویخته شده است؛ گردنبند که به‌شکل یک ردیف از مروارید حکاکی شده و دستبندی که اردشیر دوم مورد استفاده قرار داده است. استان‌شناسان و مورخان معتقدند که در رسوم و آیین ایرانیان دوران کهن، از ملزومات پادشاهی و سلطنت، داشتن شایستگی‌های ویژه‌ای است که به فر کیانی یا خصوصیات خدایی معروف است. در واقع با بهره‌مندی از این نیروی خدایی، پادشاه می‌تواند به نهایت روحانی و نفسانی دست یافته و از طرف خداوند یکتا، برای ارشاد، راهنمایی و هدایت مردم سرزمین خود انتخاب شود. در دین و مکتب زرتشتیان نیز هر فردی که مورد رضایت و پسند خداوند باشد، از این خصوصیت ویژه برخوردار است. حال آنکه این فرد پادشاه، عابد و زاهد یا دانشمندی عالم باشد.

تصویر فروهر در این نقش برجسته به‌گونه‌ای حک شده است که تاجی کنگره‌دار روی سر خود داشته و حلقه‌ی فر ایزدی را به دستان شاه می‌سپارد. می‌توان شباهت زیادی بین لباس‌های فروهر و پادشاه در این تصاویر مشاهده کرد که شلواری چین‌دار بر تن کرده که بوسیله‌ی ریسمان یا بندی به مچ پای آن‌ها متصل است. همچنین این دو کمربند و دستبندی نیز به تن داشته که از دیگر شباهت‌های پوشش ظاهری آن‌ها به شمار می‌آید. میترا یا مهر عنوان پیامبر دوران باستان ایران است که تصویر وی در سمت چپ پادشاه، نقش بسته است.

The Coronation of Ardashir II. Ardashir II appears in the middle, receiving the diadem from Shapur II on the right, with Mithra standing to the left. The fallen enemy is most likely the Roman emperor Julian.