طاق‌گرا یا تاق‌گرا که به طاق شیرین هم معروف است، از بناهای باستانی استان کرمانشاه است این سازه در ۱۵ کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب بر سر راه کرمانشاه به سرپل ذهاب، در کنار راه باستانی سنگ فرشی احداث شده که فلات ایران را به بین‌النهرین متصل می‌کرده است. اکنون این راه و بنای طاق‌گرا به‌دلیل تغییر مسیر، در شیب‌های پایین جاده آسفالته قرار دارند.
مسیر دسترسی
برای دیدن طاق گرا باید از شهر کرمانشاه به‌سمت سرپل ذهاب حرکت کنید. ۱۵ کیلومتر مانده به سرپل ذهاب و ۲۰۰ متر پس از ایست بازرسی مشهور پاتاق، وارد جاده فرعی در قسمت چپ جاده اصلی شوید و پس از طی کردن مسافت تقریبا ۵۰۰ متر، به محل بنای طاق‌گرا برسید.
تاریخچه طاق گرا
ریشه کلمه طاق‌گرا به عبارت «طایفه گراوند» برمی‌گردد. این طایفه از گروه لک و لر زبان است که مرزبانی غرب ایران را برعهده داشتند. بعضی از باستان‌شناسان زمان ساخت این طاق را به دوره اشکانی و بعضی دیگر به دوره ساسانی نسبت می‌دهند؛ اما تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که این بنا در اواخر دوره ساسانیان و به احتمال زیاد در دوره حکومت خسروی دوم ساخته شده است. این بنا سنگ‌نوشته‌ای ندارد و فقط دو علامت حکاکی‌شده از زمان پارت‌ها روی بدنه آن باقی مانده است.
طاق‌گرای کرمانشاه بنایی مستطیل‌شکل با ابعاد ۴٫۸۶ × ۷٫۷۰ متر است. ورودی این بنا به طرف جنوب و ناظر بر جاده سنگ‌فرش باستانی است. بلوک‌های سنگی و مکعبی، بنای طاق گرا را به وجود آورده‌اند و ملاط گچ و لاشه‌سنگ مصالح داخلی دیوارهای طاق‌گرا را تشکیل می‌دهند. دیوارهای اطراف برای مسطح کردن سقف طاق، تا حدودی بلندتر ساخته شده‌اند و روی دیوارهای داخلی نقش‌های هندسی دیده می‌شود
. معماری طاق گرا
کف بنا از سطح زمین ارتفاعی برابر با ۱٫۲۰ متر و تا لبه قوس ارتفاع ۵٫۹۲ متر دارد و از لبه قوس تا زیر گیلویی اول ارتفاع ۱٫۲۰ متر است. ارتفاع افریز اول ۶۰ سانتی‌متر است. روی این افریز، ردیفی از بلوک سنگی به ارتفاع ۴۵ سانتی‌متر دیده می‌شود. سنگ‌های تزیینی افریز دوم روی این قسمت قرار دارد. ردیفی از کنگره در بالاترین بخش روی لبه بام بنا قرار گرفته که ارتفاع این ردیف ۹۲ سانتی‌متر است؛ بنابراین طاق‌گرا از سطح زمین تا بالاترین نقطه، ۱۱٫۷ متر ارتفاع دارد. این بنا دهانه‌ای به عرض ۴٫۱۰ متر و عمقی به طول ۳٫۱۰ متر را دارا است
کاربرد: کاربرد اصلی طاق گرا برای بسیاری از باستان‌شناسان مبهم است و بر سر این موضوع، اختلاف‌نظرهای بسیاری وجود دارد؛ بااین‌همه، از کاردکردهای گذشته این بنا که امروزه از آن به‌عنوان یکی از جاذبه های گردشگری سرپل ذهاب یاد می‌شود، می‌توان به «توقف‌گاه موکب شاهی»، «اریکه سلطنتی»، «یادگار احداث راه کاروان‌رو»، «بنای یادبودی از پیروزی» و «پاسگاه مرزی» اشاره کرد
Taq-e Gara or some times Taq-e Shirin is a stone structure in Iran which belongs to the Sasanian Empire. It is built in the Patagh Pass in the heights known as the Gate of Zagros in Kermanshah Province of Iran. This structure is located on the way from Kermanshah to Sarpol-e Zahab, on the 15th kilometer from Sarpol-e Zahab; beside an ancient paving which connects the Iranian Plateau to Mesopotamia.[1][2] Due to changes of the path, now it is located below the road slope.[3]
Design and construction
There are conflicting views as to the time of its construction. Parthian and Sassanid eras have been proposed, but most archeologists and historians believe that it has been built during late Sassanid Empire for a variety of reasons.
Access and attributes
The monument is located on the old road from Kermanshah to Qasr-e Shirin with the new road overlooking it. It is about a five hundred meters walk away from the main road.